عوامل رافع مسئولیت کیفری

^{_{عوامل رفع مسئولیت کیفری}}

ماده 308

اگر پس از تحقیق و بررسی بوسیله مقام قضایی، در بالغ یا عاقل بودن مرتکب، هنگام ارتکاب جنایت، تردید وجود داشته باشد و ولی دم یا مجنی علیه ادعا کند که جنایت عمدی در حال بلوغ وی یا افاقه او از جنون سابقش انجام نگرفته است. لکن مرتکب خلاف آن را ادعا کند ولی دم یا مجنی علیه برای ادعاء خود بینه اقامه کند در صورت عدم اقامه بینه قصاص منتفی است اگر حالت سابق بر زمان جنایت، اقامه مرتکب بوده است، مرتکب باید جنون خود را در حال ارتکاب جرم اثبات کند تا قصاص ساقط شود در غیر این صورت با سوگند ولی دم یا مجنی علیه یا ولی او قصاص ثابت می شود.

قانونگذار در ماده 308 اگر بین اولیاءدم و مجنی علیه و شخص مرتکب این ایراد بوجود بیاید که اولیاء دم بگوید که جنایت در حال بلوغ وی بوده بایستی اینجا اولیاء دم بیاید و بینه اقامه کند و اگر شخص مجنون بوده و اولیاء دم بیان کند که در حال افاقه بوده اولیاء دم باید بینه اقامه کند. اما اگر قبل از جنایت جانی افاقه داشته باشد و در زمان ارتکاب جرم جانی بگوید که دیوانه بوده اینجا بایستی جنون خود را در حال ارتکاب جرم ثابت کند تا قصاص نشود اگر نتوانست جنون خود را ثابت کند ولی دم یا مجنی علیه یا ولی او باید سوگند بخورد تا قصاص ثابت بشود.

قانونگذار در مورد ولی دم باید بینه بدهد منظور از بینه: شهادت شهود – یعنی دلایلی که دعوا را اثبات کند اما در خصوص شخصی که این عمل را انجام داده باید ثابت کند در حال افاقه بوده است.

قانونگذار جنون یا صغر را رافع مسئولیت کیفری می داند.

در بحث جرائم شبه عمد جانی خودش مسئول است. در خیلی از جرائم می تواند خودش باشد یا اقاله باشد.

در قانون قبل جنایتی که صغیر انجام می داد به منزله خطای محض می گفتند.