شرایط تحقق جرم قذف
- به موجب ماده 246 قانون مجازات اسلامی قذف باید روشن و بدون ابهام باشد. همچنین برای تحقق قذف باید گوینده معنای الفاظی که بکار میبرد را بداند و اگر گوینده معنای الفاظی که برای قذف به کار می برد را نداند حدی بر او نخواهد بود.
- لازم به ذکر است که لازم نیست کسی که قذف می شود معنای کلمات را بداند. همچنین آن چه در قذف معتبر است لفظ صریح و یا ظاهر می باشد و کنایه و تعریض موجب قذف نمی شود.
- رکن مادی جرم قذف عبارت است از نسبت دادن جرم زنا یا لواط به هر طریقی که روشن و بدون ابهام باشد. می توان نقاشی یا کاریکاتور یا فیلم و مانند آن را از جمله طرق قذف محسوب نمود. همچنین به موجب تبصره ماده 246 قانون مجازات اسلامی قذف علاوه بر لفظ با نوشتن، هرچند به شیوه الکترونیکی نیز محقق می شود.
شرایط تحقق رکن مادی جرم قذف مستوجب حد
1- نسبت دادن زنا یا لواط به قدر کافی صریح باشد
2- قذف باید بصورت مستقیم باشد نه با کنایه و تعرض
3- گوینده به معانی و مفاهیم الفاظی که ادا میکند آگاه باشد
4- مجنی علیه قذف معین باشد
5- قذف شونده در هنگام قذف، بالغ، عاقل، مسلمان، معین و غیرمتظاهر به زنا یا لواط باشد
- عنصر معنوی جرم قذف عبارت است از اینکه قاذف باید با قصد و سوء نیت و با علم به معنی و مفهوم لفظ ناروا، شخصی را متهم به زنا یا لواط بکند. از شرایط اساسی برای احراز قصد معنوی در حد قذف، بلوغ می باشد.
- بنابراین اگر صغیر غیر ممیزی دیگری را اعم از بالغ یا غیربالغ قذف نماید حد بر او جاری نمیشود اما اگر نابالغ ممیز باشد بنابر نظر حاکم تأدیب می شود و نیز عاقل و مختار بودن شخص قاذف برای احراز قصد الزم است.
- بنابراین شخص مجنون و نیز شخصی که از روی اکراه و اجبار دیگری را قذف میکند، حد بر آنها جاری نمی شود.لازم به ذکر است که چنانچه پدری فرزندش را قذف کند، مستوجب حد قذف نیست گرچه برای این عمل حرام تعزیر می شود.
مجازات جرم قذف
به موجب ماده 252 قانون مجازات اسلامی کسی که به قصد نسبت دادن زنا یا لواط به دیگری، الفاظی غیر از زنا یا لواط به کار ببرد که صریح در انتساب زنا یا لواط به افرادی از قبیل همسر، پدر، مادر، خواهر یا برادر مخاطب باشد، نسبت به کسی که زنا یا لواط را به او نسبت داده است، محکوم به حد قذف و درباره مخاطب اگر به علت این انتساب اذیت شده باشد، به مجازات توهین محکوم می گردد.
جرم قذف از جرایم حدی می باشد که در صورت تحقق شرایط و اثبات دارای مجازات حدی است. مجازات حدی به مجازاتی گفته می شود که نوع و میزان آن در شرع مشخص شده است. حد قذف به موجب ماده 250 قانون مجازات اسلامی 80 ضربه شلاق می باشد. در صورتی که شخص قبلا سه بار اقدام به قذف دیگری کرده باشد و به مجازات قذف محکوم شده باشد ، برای بار چهارم به اعدام محکوم می شود. همچنین در صورتی که قذف دیگری عنوان سب النبی داشته و یا در خصوص ائمه معصومین علیهم السلام و یا حضرت زهرا ( س ) ادا شده باشد، به مجازات سب النبی که اعدام است محکوم خواهد شد.
اگر پدر یا جد پدری فرزند و نوه خود را قذف نمایند به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری محکوم می شوند. در شرایطی که دو نفر یکدیگر را قذف کنند، خواه قذف آنها مانند هم باشد یا متفاوت باشد، حد قذف از هر دوی آنها ساقط می شود ولی به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم می شوند.
لازم به ذکر است در صورتی که قذف یا تهمت رابطه زنا یا لواط از طریق شهادت یا علم قاضی ثابت شده باشد و یا اینکه مقذوف تصدیق کند که این چنین بوده است، اجرای حد قذف امکان پذیر نیست و قاذف به مجازات قذف محکوم نمی شود.
بر اساس ماده 255 قانون مجازات اسلامی حد قذف حق الناس است و تعقیب و اجرای مجازات قانونی قذف منوط به این است که شاکی آن را مطالبه کرده باشد. در صورتی که شخص مقذوف در هر مرحله از شکایت خود گذشت نماید، رسیدگی به جرم قذف و اجرای مجازات قذف موقوف خواهد شد. لازم به ذکر است که اگر حد قذف اگر به اجرا در نیامده باشد و مقذوف هم گذشت نکرده باشداین حق به ورثه او به غیر از همسرش منتقل می شود و هر یک از ورثه می توانند اقدام به شکایت از جرم قذف نمایند .
جرم قذف را می توان با استناد به شهادت شهود و یا اقرار مرتکب اثبات کرد .
مقررات قانونی در خصوص جرم قذف
ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلامی
زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد.
تبصره ۱- جماع با دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قُبُل یا دُبُر زن محقق می شود.
تبصره ۲- هرگاه طرفین یا یکی از آنها نابالغ باشد، زنا محقق است لکن نابالغ مجازات نمی شود و حسب مورد به اقدامات تامینی و تربیتی مقرر در کتاب اول این قانون محکوم می گردد.
ماده ۲۳۳ قانون مجازات اسلامی
لواط عبارت از دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در دبر انسان مذکر است.
ماده ۲۴۵ قانون مجازات اسلامی
قذف عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر هرچند مرده باشد.
ماده ۲۴۶ قانون مجازات اسلامی
قذف باید روشن و بدون ابهام بوده، نسبت دهنده به معنای لفظ آگاه و قصد انتساب داشته باشد گرچه مقذوف یا مخاطب در حین قذف از مفاد آن آگاه نباشد.
تبصره- قذف علاوه بر لفظ با نوشتن، هرچند به شیوه الکترونیکی نیز محقق می شود.
ماده ۲۴۷ قانون مجازات اسلامی
هرگاه کسی به فرزند مشروع خود بگوید «تو فرزند من نیستی» و یا به فرزند مشروع دیگری بگوید «تو فرزند پدرت نیستی»، قذف مادر وی محسوب می شود.
ماده ۲۴۸ قانون مجازات اسلامی
هرگاه قرینه ای در بین باشد که مشخص گردد منظور قذف نبوده است، حد ثابت نمی شود.
ماده ۲۴۹ قانون مجازات اسلامی
هرگاه کسی به دیگری بگوید «تو با فلان زن زنا یا با فلان مرد لواط کرده ای» فقط نسبت به مخاطب، قاذف محسوب می شود.
ماده ۲۵۰ قانون مجازات اسلامی
حد قذف، هشتاد ضربه شلاق است.
ماده ۲۵۱ قانون مجازات اسلامی
قذف در صورتی موجب حد می شود که قذف شونده در هنگام قذف، بالغ، عاقل، مسلمان، معین و غیرمتظاهر به زنا یا لواط باشد.
تبصره ۱- هرگاه قذف شونده، نابالغ، مجنون، غیرمسلمان یا غیرمعین باشد قذف کننده به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم می‌شود لکن قذف متظاهر به زنا یا لواط، مجازات ندارد.
تبصره ۲- قذف کسی که متظاهر به زنا یا لواط است نسبت به آنچه متظاهر به آن نیست موجب حد است مثل نسبت دادن لواط به کسی که متظاهر به زنا است.
ماده ۲۵۲ قانون مجازات اسلامی
کسی که به قصد نسبت دادن زنا یا لواط به دیگری، الفاظی غیر از زنا یا لواط به کار ببرد که صریح در انتساب زنا یا لواط به افرادی از قبیل همسر، پدر، مادر، خواهر یا برادر مخاطب باشد، نسبت به کسی که زنا یا لواط را به او نسبت داده است، محکوم به حد قذف و درباره مخاطب اگر به علت این انتساب اذیت شده باشد، به مجازات توهین محکوم می گردد.
ماده ۲۵۳ قانون مجازات اسلامی
هرگاه کسی زنا یا لواطی که موجب حد نیست مانند زنا یا لواط در حال اکراه یا عدم بلوغ را به دیگری نسبت دهد به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم می شود.
ماده ۲۵۴ قانون مجازات اسلامی
نسبت دادن زنا یا لواط به کسی که به خاطر همان زنا یا لواط محکوم به حد شده است، قبل از توبه مقذوف، مجازات ندارد.
ماده ۲۵۵ قانون مجازات اسلامی
حد قذف حق الناس است و تعقیب و اجرای مجازات منوط به مطالبه مقذوف است. در صورت گذشت مقذوف در هر مرحله، حسب مورد تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات موقوف می شود.
ماده ۲۵۶ قانون مجازات اسلامی
کسی که چند نفر را به طور جداگانه قذف کند خواه همه آنها با هم، خواه جداگانه شکایت کنند، در برابر قذف هر یک، حد مستقلی بر او جاری می شود.
ماده ۲۵۷ قانون مجازات اسلامی
کسی که چند نفر را به یک لفظ قذف نماید هر کدام از قذف شوندگان می تواند جداگانه شکایت نماید و در صورت صدور حکم محکومیت، اجرای آن را مطالبه کند. چنانچه قذف شوندگان یکجا شکایت نمایند بیش از یک حد جاری نمی شود.
ماده ۲۵۸ قانون مجازات اسلامی
کسی که دیگری را به یک یا چند سبب، یکبار یا بیشتر قبل از اجرای حد، قذف نماید فقط به یک حد محکوم می شود، لکن اگر پس از اجرای حد، قذف را تکرار نماید حد نیز تکرار می شود و اگر بگوید آنچه گفته ام حق بود به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم می گردد.
ماده ۲۵۹ قانون مجازات اسلامی
پدر یا جد پدری که فرزند یا نوه خود را قذف کند به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم می گردد.
ماده ۲۶۰ قانون مجازات اسلامی
حد قذف اگر اجراء نشده و مقذوف نیز گذشت نکرده باشد به همه ورثه به غیر از همسر منتقل می گردد و هریک از ورثه می تواند تعقیب و اجرای آن را مطالبه کند هر چند دیگران گذشت کرده باشند.
تبصره- در صورتی که قاذف، پدر یا جد پدری وارث باشد، وارث نمی تواند تعقیب متهم یا اجرای حد را مطالبه کند.
ماده ۲۶۱ قانون مجازات اسلامی
در موارد زیر حد قذف در هر مرحله از مراحل تعقیب، رسیدگی و اجراء ساقط می شود:
الف- هرگاه مقذوف، قاذف را تصدیق نماید.
ب- هرگاه آنچه به مقذوف نسبت داده شده با شهادت یا علم قاضی اثبات شود.
پ- هرگاه مقذوف و درصورت فوت وی، ورثه او، گذشت کند.
ت- هرگاه مردی زنش را پس از قذف به زنای پیش از زوجیت یا زمان زوجیت لعان کند.
ث- هرگاه دو نفر یکدیگر را قذف کنند، خواه قذف آنها همانند، خواه مختلف باشد.
تبصره- مجازات مرتکبان در بند(ث)، سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش است.
ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی
هر کس پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلم و یا هریک از انبیاء عظام الهی را دشنام دهد یا قذف کند ساب النبی است و به اعدام محکوم می شود.
تبصره- قذف هر یک از ائمه معصومین علیهم السلام و یا حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها یا دشنام به ایشان در حکم سب نبی است.
ماده ۲۶۳ قانون مجازات اسلامی
هرگاه متهم به سب، ادعاء نماید که اظهارات وی از روی اکراه، غفلت، سهو یا در حالت مستی یا غضب یا سبق لسان یا بدون توجه به معانی کلمات و یا نقل قول از دیگری بوده است ساب النبی محسوب نمی شود.
تبصره- هرگاه سب در حالت مستی یا غضب یا به نقل از دیگری باشد و صدق اهانت کند موجب تعزیر تا هفتاد و چهار ضربه شلاق است.
پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما : سرکار خانم داوودی