بررسی مفهوم غصب و غاصب

_{^{تعریف غصب در قانون مدنی}}

• غصب استيلا بر حق غير است به نحو عدوان. اثبات يد بر مال غير بدون مجوز هم در حكم غصب است.
• مقصود از «اثبات ید بر مال غیر» موردی است که شروع استیلا به اذن مالک باشد، ولی بدون مجوز ادامه یابد، مانند امینی که پس از مطالبه مالک نیز مال او را در تصرف خود نگاه می دارد.
• لزومی ندارد که استیلا به مباشرت باشد؛ به عنوان مثال، هرگاه کسی به امر دیگری در خانه ای سکونت کند، آمر را باید مستولی بر آن مال شمرد. همچنین، استیلا به نحو اشاره نیز امکان دارد، اما استیلای مشترک از ضمان هر یک از غاصبان نمی کاهد و در برابر مالک مسوولیت تضامنی دارند. 
• هرگاه کسی بدون مجوز قانونی در ملک خود که متصرف حق غیر است تصرف نماید، غاصب آن نمی باشد (مانند استیلای راهن بدون اذن مرتهن بر عین مرهونه)، ولی به اعتبار آنکه تصرف مزبور ملازمه با تصرف در حق غیر دارد، غاصب حق غیر می باشد. 
• هرگاه شخص مال دیگری را به گمان اینکه متعلق به خود اوست تصرف کند، عمل او غصب محسوب نمی شود، هرچند که در حکم غصب و موجب ضمان است.
• هریک از ادارات و سازمان های دولتی که بدون رعایت مقررات قانونی املاک اشخاص را تملیک نمایند، این تملک فاقد ارزش و اثر قانونی است و اقدام اداره در تصرف ملک غیر بدون اذن و رضای مالک و احداث بنا در آن در حکم غصب است و مالک می تواند ضمن تقاضای صدور حکم بر خلع ید قلع و قمع بنای مستحدثه و مطالبه اجرت المثل ایام تصرف را از دادگاه بخواهد.
• معاملات سفیه و صغیر ممیز، غیرنافذ بوده در حالی که معاملات مجنون و صغیر غیرممیز، باطل است. بنابراین، چنانچه مال مورد نظر از سفیه و صغیرممیز به عنوان ودیعه قبول شده باشد، در صورت تنفیذ ولی، معامله نافذ و با تحقق چنین شرایطی مساله غصب منتفی است و چنانچه مال مزبور از مجنون و صغیر غیرممیز به عنوان ودیعه قبول شده باشد، با توجه به بطلان معامله با مجنون و صغیر غیرممیز، چنانچه مال مورد ودیعه به ولی رد نشود، مستودع یا امین در حکم غاصب خواهد بود.