حدود مسئولیت ضامن در حکم غیابی  

_{^{پاسخ – مسئولیت ضامن در حکم غیابی چگونه است ؟}}

• با پایان یافتن مهلت شکایت از حکم غیابی به درخواست محکوم له، دستور اجرا صادر و اقدامات اجرایی ادامه می یابد در عین حال تبصره 2 ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی معرفی یا گرفتن تامین در صورتی است که حکم غیابی یا اجراییه ابلاغ واقعی نشده باشد و در چنین صورتی اجرای حکم غیابی منوط به معرفی ضامن یا گرفتن تامین است.
• بنابراین صرف صدور دستور اجرا، صدور اجراییه یا حتی تعقیب عملیات اجرایی نیازی به ضامن و تامین ندارد بلکه ضامن و تامین زمانی لازم است که برای مثال محکوم به وصول شده باشد و باید به محکوم له تحویل داده شود.
• فلسفه تامین مزبور این است که چنانچه پس از اجرای حکم غیابی که ابلاغ قانونی شده ، محکوم علیه غایب از مفاد حکم آگاه گردیده و نسبت به آن شکایت نماید و در رسیدگی های بعدی حکم نهایی به نفع او صادر شود،برگشت دادن عملیات اجرایی به حالت پیشین، به دلیل عدم تکافوی اموال محکوم له حکم غیابی و یا عدم دسترسی به آن با مانع روبرو نشود.
• در نتیجه تامین باید به میزان محکوم به وصول شده یا در شرف ایصال باشد و تا زمانی ماخوذ می ماند که به هر وسیله، احراز شود که محکوم علیه غایب از مفاد حکم غیابی آگاه شده و نسبت به آن ، در مهلت مقرر، شکایت ننموده است.
• از سوی دیگر با توجه به ماخذ نص مزبور، باید پذیرفت که اجرای احکام غیابی صادره در دعاوی غیر مالی ذاتی (مانند دعوای طلاق، نسب، حجر، وقف و …..) منوط به معرفی ضامن نیست احراز اعتبار ضامن و تناسب تامین مستلزم اظهارنظر قضایی است و در صلاحیت دادگاه است . در اجرای حکم غیابی مرحله تجدید نظر نیز همین قواعد باید رعایت شود.

^{_{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص حدود مسئولیت ضامن در حکم غیابی}}

♦  در نظر داشته باشید که ضامن شدن یا اخذ تامین که توسط دادگاه انجام میشود به این دلیل است که اگر در مراحل حکم به نفع محکوم علیه غایب صادر شود، عملیات اجرایی به حالت پیشین خود برگردد و به علت عدم تکافوی اموال محکوم له حکم غیابی و یا عدم دسترسی به آن با مانع روبرو نشود. 
♦  پرداخت مهریه فقط و فقط بر ذمه زوج است حتی برخی به تصور غلط باور دارند که می توانند در صورتیکه نتوانند از خود زوج مهریه را وصول کنند بتوانند از پدر زوج آن را دریافت کنند که این تصور غلطی است و زوج صرفا مکلف است به پرداخت مهریه ؛ مگر اینکه ضمن عقد لازم خارجی یا یک قرارداد جداگانه ای تبدیل تعهد به وسیله تبدیل مدیون صورت بگیرد و شخص ثالثی غیر از زوج ذمه زوج را بر عهده بگیرد و خود را متعهد به پرداخت مهریه بکند فقط در این صورت می توان گفت که شخصی دیگر باید مهریه را پرداخت کند.

^{_{مستندات قانونی - مسئولیت ضامن در حکم غیابی}}

ماده 305 قانون آیین دادرسی مدنی
محکوم علیه غایب حق دارد به حکم غیابی اعتراض نماید. این اعتراض واخواهی نامیده می‌شود. دادخواست واخواهی در دادگاه‌صادر کننده حکم غیابی قابل
رسیدگی است.

‌ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی
مهلت واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم کشورند بیست روز و برای کسانی که خارج از کشور اقامت دارند دوماه از تاریخ‌ابلاغ واقعی خواهد بود مگر اینکه معترض به حکم ثابت نماید عدم اقدام به‌واخواهی در این مهلت به‌دلیل عذر موجه بوده است. در این‌ صورت باید‌ دلایل موجه بودن عذر خود را ضمن دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده رأی اعلام نماید. اگر دادگاه ادعا را موجه تشخیص داد قرار قبول‌ دادخواست واخواهی را صادر و اجرای حکم نیز متوقف می‌شود. جهات زیر عذر موج محسوب می‌گردد:
1 - مرضی که مانع از حرکت است.
2 - فوت یکی از والدین یا همسر یا اولاد.
3 - حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست واخواهی در مهلت مقرر ممکن نباشد.
4 - توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کرد.
‌تبصره 1 - چنانچه ابلاغ واقعی به شخص محکوم علیه میسر نباشد و ابلاغ قانونی به‌عمل آید، آن ابلاغ معتبر بوده و حکم غیابی پس از انقضاء‌ مهلت قانونی و قطعی شدن به‌ موقع اجراء گذارده خواهد شد.‌درصورتی که حکم ابلاغ واقعی نشده باشد و محکوم علیه مدعی عدم اطلاع از مفاد رأی باشد می‌تواند دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده حکم‌غیابی تقدیم دارد. دادگاه بدواً خارج از نوبت در این مورد رسیدگی نموده قرار رد یا قبول دادخواست را صادر
می‌کند. قرار قبول دادخواست مانع اجرای‌حکم خواهد بود.
‌تبصره 2 - اجرای حکم غیابی منوط به معرفی ضامن معتبر یا اخذ تأمین متناسب از محکوم له خواهد بود. مگر اینکه دادنامه یا اجرائیه به‌محکوم علیه غایب ابلاغ واقعی شده و نامبرده در مهلت مقرر از تاریخ ابلاغ دادنامه واخواهی نکرده باشد.
‌تبصره 3 - تقدیم دادخواست خارج از مهلت یادشده بدون عذر موجه قابل رسیدگی در مرحله تجدیدنظر برابر مقررات مربوط به آن مرحله‌می‌باشد.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما