پاسخ – چگونه می توان از پدر شوهر مهریه را مطالبه کرد ؟
- در عقد نکاح به مجرد عقد، زن مالک مهریه خواهد شد و این یک تعهد مالی است در نکاح که جنبه فرعی داشته و زوج ملزم به پرداخت آن خواهد بود .
- هر گاه نیز مهر در عقد تعیین شده باشد آن را مهرالمسمی می گویند؛ همچنین اگر در نکاح دائم مهر تعیین نشود خللی به صحت عقد وارد نمی کند و مهرالمثل به عنوان جایگزین مهر المسمی توسط دادگاه محاسبه خواهد شد. اما این به معنای این نیست که در در عقد دائم یا موقت بعد از خواندن صیغه عقد و توافق بر مهریه می توان نوع و میزان مهریه را تغییر داد یا تبدیل کرد . به این معنا که مثلا مهریه در هنگام عقد ۱۴ عدد سکه بهار آزدی بوده است بعد از عقد یا بعد از ثبت مهریه در سند ازدواج طرفین نمی توانند به جای ۱۴ عدد سکه ، شش دانگ منزل مسکونی جایگزین کنند.
- امکان تبدیل و افزایش یا کاهش میزان مهریه و نوع مهریه ای که در عقد نامه تعیین شده وجود ندارد اما طرفین می توانند در سند رسمی جداگانه به این موضوع اقرار کنند که در عوض فلان مقدار سکه مهریه، خانه ای با سند رسمی و شماره پلاک فلان دریافت کردم.مبلغ این خانه که جایگزین مهریه در سند جداگانه به زن پرداخت شده است، می تواند کمتر یا بیشتر از میزان مهریه موجود در عقد نامه باشد .
- به هیچ عنوان میزان مهریه ثبت شده در سند ازدواج چه در عقد دائم یا موقت قابل تغییر نیست .
- تبدیل تعهد به معنی جایگزین کردن تعهدی به جای تعهد دیگر است.در تبدیل تعهد، تعهد قبلی از بین رفته و یک تعهد دیگر بوجود می آید.به دلیل اینکه تبدیل تعهد متضمن پیدایش تعهدی جدید است، لذا با اراده یک طرف محقق نمی‌شود بلکه نیازمند اراده دو طرف است بنابراین تبدیل تعهد، در بین اعمال حقوقی از ماهیت قراردادی برخوردار است.
- تبدیل تعهد به سه صورت قابل تصور است:
1- صورت تبدیل موضوع تعهد به یک موضوع دیگر.
2- برای تحقق تبدیل تعهد شامل جایگزین شدن مدیون جدیدی به جای مدیون سابق میشود.به این صورت که شخص دیگری تعهد نماید که به جای مدیون دین را به طلبکار پرداخت کند و یا دین مدیون را در برابر طلبکار ضمانت نماید.
3- حالت سوم تحقق تبدیل تعهد جایگزینی و تغییر طلبکار با یک شخص ثالث می باشد.در این حالت هم رضایت طلبکار جدید و طلبکار سابق هر دو لازم می باشد.
پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص تکلیف مهریه ای که بر ذمه پدر شوهر گذاشته شده
♦ در هر قراردادی تعهدی بر هر یک از طرفین قرار می گیرد در نکاح نیز مهریه در برابر تمتع جنسی است و مقتضای حق حبس زن از عدم تمکین عام و خاص نیز همین است در برابر عدم پرداخت مهریه؛ و به مجرد عقد این دین بر عهده زوج قرار میگیرد و صرفا مدیون شخص زوج خواهد بود و طبق اصل نسبی بودن قراردادها فقط خود شخص زوج باید این مبلغ را پرداخت کند. و طرفیت دعوا زوج خواهد بود نه شخص دیگر.
♦ تصوری غلط که برخی فکر می‌کنند که اگر زوج نتوانست مبلغ را پرداخت کند علیه پدر او یا دیگر بستگان او می توان أقامه دعوا کرد. اما اگر هر شخص ثالثی اعم از پدر بخواهد این تعهد را عهده دار شود میبایست طبق یک قرارداد رسمی دیگر یا اقرارنامه ای این تعهد را برعهده بگیرد که طبق قواعد عمومی قراردادها ، تیدیل تعهد از موجبات سقوط تعهد محسوب می شود و زوج دیگر متعهد به پرداخت مهریه نیست و تعهد دیگر به وسیله تبدیل تعهد مدیون انجام خواهد گرفت .متعهد جدید جانشین متعهد سابق خواهد شد و تمامی تعهدات قراردادی بر عهده او خواهد بود حال اگر مهریه به اجرا گذاشته شود مانند همان روشی که از زوج مطالبه می شود از متعهد جدید مطالبه می شود و چون سند رسمی است به اجراییات ثبت مراجعه می شود و أموال متعهد توقیف خواهد شد تا با فروش آن مبلغ مهریه پرداخت می شود البته بهتر است در صورت بیم انتقال أموال از روش های تامین خواسته یا دستور موقت استفاده شود که در تخصص وکلای دادگستری خواهد بود.
مستندات قانونی - مهریه بر ذمه پدر زوج
ماده 292 قانون مدنی
تبدیل تعهد در موارد ذیل حاصل می شود :
1) وقتی که متعهد و متعهد له به تبدیل تعهد اصلی به تعهد جدیدی که قائم مقام آن می شود به سببی از اسباب تراضی نمایند در این صورت متعهد نسبت به تعهد اصلی بری می شود.
2) وقتی که شخص ثالث با رضایت متعهد له قبول کند که دین متعهد را ادا نماید.
3) وقتی که متعهد له ما فی الذمه متعهد را به کسی دیگر منتقل نماید.
ماده 293 قانون مدنی
در تبدیل تعهد تضمینات تعهد سابق به تعهد لاحق تعلق نخواهد گرفت مگر اینکه طرفین معامله آن را صراحتا شرط کرده باشند.
ماده 1082 قانون مدنی
به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد درآن بنماید .
تبصره - چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.آئین نامه اجرائی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید .( این تبصره در تاریخ 29/4/1376 الحاق شده است )
ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی
ممکن است اختیار تعیین مهریه شوهر یا شخص ثالثی داده شود در این صورت شوهر یا شخص ثالث می تواند مهر را هر قدر بخواهد معین کند.
پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما