نحوه تقسیم دیه بین ورثه

_{^{سهم دیه متوفی برای هر یک از وراث}}

• در اینکه دیه مانند سایر ترکه به تمام وارثان می رسد یا خیر قانونگذار ساکت است و حکمی بیان نکرده است اما تبصره ماده ۴۵۲ قانون مجازات اسلامی ۹۲ به پیروی از قول فقها در این باره حکم کرده است؛ با توجه به ظاهر تبصره تمام خویشان سببی و نسبی مقتول از دیه ارث میبرند؛ اما خویشان مادری متوفی از ارث محرومند.
• منظور از خویشان مادری در طبقه دوم، کلاله(خواهر برادر)امی و فرزندان آنها و اجداد امی است. (کلاله در ایه ۱۲ سوره نساء و روایات برای مورث به کار می رود و کسی است که پدر مادر و أولاد نداشته باشد) و در طبقه سوم أخوال  و أولاد آنها هستند.(اخوال به معنای دایی و خاله است)
• پس خویشان غیر مادری مطابق تبصره فوق به سهم الإرث از دیه مقتول ارث خواهند برد.
• پس خویشان پدری مقتول که از دیه ارث میبرند در طبقه اول عبارتند از پدر مادر ، أولاد و أولاد أولاد؛ در طبقه دوم عبارتند از اجداد ابی و اخوه ابوینی یا ابی و فرزندان آنها؛ در طبقه سوم عبارتند از اعمام و أولاد آنها.( اعمام به معنای عمو و عمه است.)
• همچنین زوج یا زوجه با توجه به اینکه مشمول خویشان مادری نیستند، مطابق تبصره فوق از دیه ارث خواهند برد منتها حق قصاص ندارند. (ماده ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی )(دو نفر که در ریشه پدری با هم قرابت دارند و جامع نسب آنها پدر باشد اَبی نامیده می‌شود؛ دو نفر که در ریشه مادری باهم قرابت داشته باشند و جامع نسب آنها مادر باشد اُمّیٓ نامیده می‌شود؛ و دو نفر که هم در ریشه مادری و پدری مشترک باشند ابوینی نامیده می‌شود.)
• حال در مورد نحوه ارث بری و سهام وراث:
• ابتدا باید مشخص شود که دیون متوفی چقدر است و از کل دارایی کم شود؛ پس از آن وصیت نامه اجرا می‌شود و سپس هر آنچه باقی بماند به عنوان ماترک بین وراث تقسیم خواهد شد. حال اگر فرض کنیم کل ماترک متوفی مبلغ دیه باشد، به شکل زیر بین وراث نام برده تقسیم خواهد شد: طبق قواعد باب ارث، ابتدا حصه صاحبان فرض از ترکه داده می‌شود و هر چه باقی ماند متعلق به صاحبان قرابت است.
• طبق ماده ۸۹۴ قانون مدنی صاحبان فرض کسانی هستند که سهم آنها از ترکه معین است و صاحبان قرابت کسانی هستند که سهم آنها معین نیست. ماده ۹۰۵ قانون مدنی هم به همین قاعده پرداخته است.
• اشخاص فرض بر عبارتند از مادر، زوج و زوجه (ماده ۸۹۶)

۱-همسر متوفی: چون متوفی دارای فرزند بود در این حالت سهم زوجه یک هشتم از کل ترکه است.(ماده ۹۰۱ قانون مدنی )

۲- پدر متوفی:چون متوفی دارای فرزند بوده در اینصورت پدر فرض بر بوده و فرض او یک ششم است.(ماده۹۰۴ قانون مدنی -ایه ۱۱ سوره نساء)

۳-دختر و پسر متوفی: چنانچه متوفی دارای دختر و پسر باهم باشد، دز این حالت دختر قرابت بر است و ترکه به نسبت ذکور دو برابر اناث بین آنها تقسیم می‌شود.

_{^{مستندات قانونی - سهم وراث از دیه}}

ماده 862

اشخاصی که بموجب نسب ارث می برند سه طبقه اند : 1)پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد 2) اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها . 3) اعمام و عمات واخوال  و خالات و اولاد آنها .

ماده 894

 صاحبان فرض اشخاصی هستندکه سهم آنان ازترکه معین است و صاحبان قرابت کسانی هستندکه سهم آنهامعین نیست 

ماده 896

 اشخاصی که به فرض ارث می برندعبارتندازمادروزوج وزوجه

ماده 901

من ،فریضه زوجه یازوجه هااست درصورت فوت شوهرباداشتن اولاد.

ماده 904

فرض سه  وارث سدس ترکه است - پدرومادروکلاله امی اگرتنهاباشد.

ماده 905

ازترکه میت هرصاحب فرض حصه خودرامی بردوبقیه به صاحبان قرابت می رسدواگرصاحب قرابتی درآن طبقه مساوی  باصاحب فرض دردرجه نباشدباقی به صاحب فرض ردمی شودمگردرموردزوج وزوجه که به آنها رد نمی شود لیکن اگربرای متوفی وارثی بغیراززوج نباشد زائد ازفریضه به او رد می‌شود .