جمعه, 10 فروردین,1403
ساعات کاری دفتر

9:00 تا 18:00

ارسال سوال حقوقی و درخواست
آرشیو سوالات حقوقی از وکلای دادگران
تاریخ انتشار: دوشنبه 04 بهمن 1400

 امکان ابطال صلحنامه سهم ارث از مادربزرگ به نوه توسط عمه

ما یه صلح نامه دستی از مادربزرگمون با حضور شهود داریم که اموالش رو به نوهای پسری صلح کرده.الان دو تا عمه درخواست ابطال صلح نامه رو دادن،و یکی از عمه ها حتی صلح نامه رو انگشت زده،گفتم ببینم امکان ابطال هست ؟

 

امتیاز: Article Rating | تعداد بازدید: 1513

پاسخ – آیا امکان ابطال صلحنامه انتقال سهم ارث مادربزرگ به نوه ها هست ؟

  • صلحنامه قالبی است که به موجب قوانین هم با هدف سازش و حل و فصل اختلاف بکار می رود و هم با هدف جایگزینی معامله.
  • در رابطه با هدف اول هنگامی که دو طرف بر سر موضوعی با یکدیگر اختلاف دارند می توانند با یکدیگر صلح و سازش نموده و صلحنامه را بین خودشان تنظیم نمایند.
  • صلح نامه جایگزین معامله صلحنامه ای است که در مقام یک عقد و قرارداد تنظیم می شود با این تفاوت که محدودیت های آن قرارداد را ندارد. برای نمونه می توان بیع یا اجاره را در قالب صلح تنظیم نمود بدون آنکه احکام خاص آن ها بر عقد مترتب گردد.
  • ماده 758 قانون مدنی در این خصوص بیان می دارد که صلح در مقام معاملات هر چند نتیجه معامله را که به جای آن واقع شده است میدهد لیکن شرایط و احکام خاصه آن معامله را ندارد ‌بنابراین اگر مورد صلح عین باشد در مقابل عوض نتیجه آن همان نتیجه بیع خواهد بود بدون اینکه شرایط و احکام خاصه بیع در آن جاری شود.
  • یکی از انواع صلح، صلح عمری می باشد که در آن افراد برای اموال خود و برای بعد از مرگشان تعیین و تکلیف می کنند. در صلح عمری شخص (مصالح یا همان شخصی که مال خود را به موجب عقد صلح به فرد دیگری صلح می نماید) حق استفاده از مال یا منافع مال خود را برای مدت عمر خود یا عمر متصالح (فردی که مصالح ملک خود را به نفع او صلح‌ نموده است) یا عمر شخص دیگر به متصالح واگذار می نماید.
  • در واقع با انعقاد صلح عمری مالک می تواند ملک خود را به متصالح منتقل کند، بدون آن که منافع نیز منتقل گردد. عقد صلح عمری یک عقد لازم می باشد و طرفین نمی توانند بی دلیل آن را فسخ نمایند و همچنین با جنون، سفاهت و فوت هر یک از طرفین نیز برهم نمی خورد. 
  • در خصوص امکان ابطال صلحنامه باید گفت عقد باطل در عالم حقوق تحقق پیدا نکرده و هیچگونه اثری بر قرارداد باطل مترتب نمی گردد. همچنین، كليه تعهدات و الزامات ناشی از عقد باطل نيز ساقط می گردد و وضعيت بوجود آمده بايد در حد امكان به حالت قبل از انعقاد عقد برگردد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

 

 موارد ابطال یک صلحنامه 

فقدان قصد

قصد انشاء عبارت است از مصمم شدن به انجام یک عمل حقوقی. قصد می تواند با فعل یا لفظ ابراز گردد. همچنین قصد دو چهره ی ظاهری و باطنی دارد که در صورت تعارض این دو، عقد تابع قصد واقعی (باطنی) طرفین خواهد بود. مطابق ماده 195 قانون مدنی، نتیجه فقدان یا معیوب بودن قصد، عدم تشکیل عقد (بطلان عقد) است. 

 

فقدان اهلیت

در اصطلاح حقوقی اهلیت عبارت است از شایستگی انسان برای دارا بودن شئ یا اجرای حق و تکلیف. اهلیت بر دو قسم است، یکی اهلیت دارا بودن حق که اطلاحا اهلیت تمتع یا اهلیت دارا شدن حق یا تملک گفته می شود و دیگری اهلیت اجرای حق و تکلیف که از آن به عنوان اهلیت استیفا یا اهلیت اجرای حق یا تصرف نام می برند. برابر ماده 956 قانون مدنی، همین که انسان زنده متولد شد، توانایی داشتن حقوق را به دست می آورد و بعد از تولد نیز تا زمان مرگ این توانایی را حفظ می کند. برای صحت عقد طرفین باید اهلیت استیفا یا همان قابلیتی که شخص بتواند حقوق خود را استیفا نماید، دارا باشند. برای اهلیت داشتن، طرفین باید بالغ و عاقل و رشید باشند. سن بلوغ در پسر 15 سال تمام قمری و در دختر 9 سال تمام قمری می باشد. منظور از عاقل بودن طرفین این است که قوای دماغی آن ها سالم باشد و قادر به تعقل باشد. در حقوق فقدان عقل با اصطلاح جنون یاد می شود. جنون حالتی است که در آن شخص قدرت و توانایی درک و تمیز نسبت به اعمالی که انجام می دهد را ندارد. رشید بودن در قانون به معنای این سات که تصرفات شخص در اموالش عاقلانه باشد. سن رشد 18 سال تمام است منتها در صورتی که حکم رشد فرد بعد از بلوغ و قبل از 18 سالگی توسط دادگاه صادر گردد، شخص رشید محسوب می شود.

جهت نامشروع

جهت امری است که طرفین برای آن معامله را انجام می دهند. مشروع بودن جهت به معناست که جهت یا انگیزه ی تشکیل عقد نباید مخالف قانون و شرع باشد. به موجب ماده 217 قانون مدنی در معامله لازم نیست که جهت آن تصریح شود ولی اگر تصریح شده باشد باید مشروع باشد و الا معامله باطل است. بنابراین، طرفی که معامله می نماید لازم نیست بگوید که برای رسیدن به چه منظوری معامله می نماید اما در صورتی که آن را بیان نماید، باید مشروع باشد. برای نمونه اگر کسی خانه ای را برای برقرار نمودن مرکز فساد اجاره نموده و این جهت را در عقد بیاورد، یا آنکه موجر از این جهت اطلاع داشته باشد، جهت نامشروع موجب بطلان معامله می گردد. لازم به ذکر است که جهت باید قبل از اقدام به معامله در تصور فرد باشد. 

 

فقدان شرایط مورد معامله

مورد معامله باید معلوم، معین، مشروع، عقلایی و موجود بوده و قابلیت تسلیم و انتقال را داتشه باشد.

اشتباه در نوع عقد

ممکن است ماهیت عمل حقوقی مورد نظر یکی از طرفین با آنچه مورد نظر دیگری است متفاوت باشد. در این موارد به علت منطبق نبودن قصد طرفین، هیچ یک از دو عقد منعقد نمی گردد. به عبارت دیگر، هیچ یک از طرفین بر امری که منظور طرف دیگر بوده است توافق و تراضی نکرده است.

اشتباه در موضوع معامله

اشتباه در موضوع عقد نیز موجب عدم انعقاد می باشد. برای نمونه اگر کسی ماشینش را به فروش بگذارد در حالی که دیگری به قصد خرید موتور معامله را انجام دهد، از آنجایی که ایجاب به یک شی و قبول به شی دیگری تعلق دارد، به دلیل عدم تطابق اراده ها عقد محقق نگردیده و قابل ابطال می باشد.

اشتباه در طرف عقد

اشتباه در طرف قرارداد زمانی موجب بطالان است که شخصیت طرف مقابل علت عمده باشد. برای نمونه در نکاح طرف مقابل علت اساسی انعقاد عقد است و اشتباه در آن موجب بطلان عقد می گردد. این در حالی است که برای عقدی همچون بیع اصولا طرف مقابل اهمیت چندانی نداشته و علت عمده انعقاد عقد به شمار نمی آید.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

 

 

پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص امکان ابطال صلحنامه سهم ارث از مادربزرگ به نوه توسط عمه

♦ در پاسخ به پرسشی که در مورد امکان ابطال صلحنامه سهم ارث از مادربزرگ به نوه توسط عمه طرح نمودید باید گفت صلحنامه اگر تمامی ارکان صحت قرارداد در آن موجود باشد از نظر قانونی نافذ بوده و در تمامی دادگاه‌ها و سایر مراجع رسیدگی قضایی قابل استناد می باشد. این شرایط صحت عبارت اند از قصد و رضای طرفین، اهلیت طرفین، جهت مشروع، موجود بودن مال مورد صلح در زمان صلح.

♦ همچنین صلح نامه بعد از فوت دارای اعتبار است چرا که صلحنامه عقدی است لازم و کسی که صلح به نفع او شده است حتی اگر صلحنامه دستنویس باشد مالک اموالی است که به موجب صلحنامه به او منتقل گردیده است. بنابراین با توجه به متن صلحنامه ی مادربزرگ شما مبنی بر انتقال اموال خویش به پسران خود، اگرچه این صلحنامه دست نویس می باشد، در صورت رعایت شراطی صحت عقد معتبر و قانونی است و قابل ابطال نمی باشد.

♦ مدعی ابطال صلحنامه باید برای صحت ادعای خود، یکی از مواردی را که در بالا بیان گردید در دادگاه ثابت نماید تا بتواند آن را باطل کند. در غیر این صورت، بعد از فوت مصالح، در صورتی که عقد صلح اعم از رسمی یا عادی منعقد گردیده باشد، متصالح صاحب ملک و مالی که مورد صلح عمری بوده است گردیده و بر مال مذکور تسلط و اختیار دارد

 

اطلاع از نکات مهم ادعای وجود صلحنامه جعلی


مستندات قانونی - ابطال صلحنامه

ماده ۱۹۰ قانون مدنی
برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
۱ قصد طرفین و رضای آنها
۲. اهلیت طرفین
۳. موضوع معین که مورد معامله باشد
۴. مشروعیت جهت معامله
ماده ۱۹۱ قانون مدنی
عقد محقق می‌شود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند.
ماده ۱۹۲ قانون مدنی
در مواردی که برای طرفین یا یکی از آنها تلفظ ممکن نباشد اشاره که مبین قصد و رضا باشد کافی خواهد بود.
ماده ۱۹۳ قانون مدنی
انشاء معامله ممکن است به وسیله عملی که مبین قصد و رضا باشد مثل قبض و اقباض حاصل گردد مگر در مواردی که قانون استثناء‌کرده باشد.
ماده ۱۹۴ قانون مدنی
الفاظ و اشارات و اعمال دیگر که متعاملین به وسیله آن انشاء معامله می‌نمایند باید موافق باشد به نحوی که احد طرفین همان عقدی را‌ قبول کند که طرف دیگر قصد انشاء او را داشته است و الا معامله باطل خواهد بود.
ماده ۱۹۵ قانون مدنی
اگر کسی در حال مستی یا بیهوشی یا در خواب معامله نماید آن معامله به واسطه فقدان قصد باطل است.
ماده ۱۹۶ قانون مدنی
کسی که معامله میکند آن معامله برای خود آن شخص محسوب است مگر اینکه در موقع عقد خلاف آن را تصریح نماید یا بعد خلاف‌ آن ثابت شود معذلک ممکن است در ضمن معامله که شخص برای خود میکند تعهدی هم به نفع شخص ثالثی بنماید.
ماده ۱۹۷ قانون مدنی
در صورتی که ثمن یا مثمن معامله عین متعلق به غیر باشد آن معامله برای صاحب عین خواهد بود.
ماده ۱۹۸ قانون مدنی
ممکن است طرفین یا یکی از آنها به وکالت از غیر اقدام بنماید و نیز ممکن است که یک نفر به وکالت از طرف متعاملین این اقدام را به عمل آورد.
ماده ۱۹۹ قانون مدنی
رضای حاصل در نتیجه اشتباه یا اکراه موجب نفوذ معامله نیست.
ماده ۲۰۰ قانون مدنی
اشتباه وقتی موجب عدم نفوذ معامله است که مربوط به خود موضوع معامله باشد.
ماده ۲۰۱ قانون مدنی
اشتباه در شخص طرف به صحت معامله خللی وارد نمی‌آورد مگر در مواردی که شخصیت طرف علت عمده عقد بوده باشد.
ماده ۲۰۲ قانون مدنی
اکراه به اعمالی حاصل میشود که موثر در شخص با شعوری بوده و او را نسبت به جان یا مال یا آبروی خود تهدید کند به نحوی که عادتا ‌قابل تحمل نباشد. درمورد اعمال اکراه‌آمیز سن و شخصیت و اخلاق و مرد یا زن بودن شخص باید در نظر گرفته شود.
ماده ۲۰۳ قانون مدنی
اکراه موجب عدم نفوذ معامله است اگرچه از طرف شخص خارجی غیر از متعاملین واقع شود.
ماده ۲۰۴ قانون مدنی
تهدید طرف معامله در نفس یا جان یا آبروی اقوام نزدیک او از قبیل زوج و زوجه و آباء و اولاد موجب اکراه است. در مورد این ماده‌ تشخیص نزدیکی درجه برای موثر بودن اکراه بسته به نظر عرف است.
ماده ۲۰۵ قانون مدنی
هر گاه شخصی که تهدید شده است بداند که تهدید کننده نمیتواند تهدید خود را به موقع اجرا گذارد و یا خود شخص مزبور قادر باشد بر‌ اینکه بدون مشقت اکراه را از خود دفع کند و معامله را واقع نسازد آن شخص مکره محسوب نمیشود.
ماده ۲۰۶ قانون مدنی
اگر کسی در نتیجه اضطرار اقدام به معامله کند مکره محسوب نشده و معامله اضطراری معتبر خواهد بود.
ماده ۲۰۷ قانون مدنی
ملزم شدن شخص به انشاء معامله به حکم مقامات صالحه قانونی اکراه محسوب نمی‎شود.
ماده ۲۰۸ قانون مدنی
مجرد خوف از کسی بدون آنکه از طرف آن کس تهدیدی شده باشد اکراه محسوب نمی‎شود.
ماده ۲۰۹ قانون مدنی
امضاء معامله بعد از رفع اکراه موجب نفوذ معامله است.
ماده ۲۱۰ قانون مدنی
متعاملین باید برای معامله اهلیت داشته باشند.
ماده ۲۱۱ قانون مدنی
برای اینکه متعاملین اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشید باشند.
ماده ۲۱۲ قانون مدنی
معامله با اشخاصی که بالغ یا عاقل یا رشید نیستند به واسطه عدم اهلیت باطل است.
ماده ۲۱۳ قانون مدنی
معامله محجورین نافذ نیست.
ماده ۲۱۴ قانون مدنی
مورد معامله باید مال یا عملی باشد که هر یک از متعاملین تعهد تسلیم یا ایفاء آن را میکنند.
ماده ۲۱۵ قانون مدنی
مورد معامله باید مالیت داشته و متضمن منفعت عقلائی مشروع باشد.
ماده ۲۱۶ قانون مدنی
مورد معامله باید مبهم نباشد مگر در موارد خاصه که علم اجمالی به آن کافی است.
ماده ۲۱۷ قانون مدنی
در معامله لازم نیست که جهت آن تصریح شود ولی اگر تصریح شده باشد باید مشروع باشد و الا معامله باطل است.
ماده ۲۱۸ قانون مدنی
هر گاه معلوم شود که معامله با قصد فرار از دین به‌طور صوری انجام شده آن معامله باطل است.
ماده ۲۱۸ مکرر قانون مدنی
هر گاه طلبکار به دادگاه دادخواست داده دلائل اقامه نماید که مدیون برای فرار از دین قصد فروش اموال خود را دارد، دادگاه می تواند قرار توقیف اموال وی را به میزان بدهی او صادر نماید که در این صورت بدون اجازه دادگاه حق فروش اموال را نخواهد داشت.
ماده ۲۱۹ قانون مدنی
عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد بین متعاملین و قائم مقام آنها لازم‌ الاتباع است مگر اینکه به رضای طرفین اقاله یا به علت ‌قانونی فسخ شود.
ماده ۲۲۰ قانون مدنی
عقود نه فقط متعاملین را به اجرای چیزی که در آن تصریح شده است ملزم مینماید بلکه متعاملین به کلیه نتایجی هم که به موجب‌ عرف و عادت یا به موجب قانون از عقد حاصل میشود ملزم میباشند.

ماده ۷۵۲ قانون مدنی
صلح ممکن است یا در مورد رفع تنازع موجود و یا جلوگیری از تنازع احتمالی در مورد معامله و غیر آن واقع شود.
ماده ۷۵۳ قانون مدنی
برای صحت صلح طرفین باید اهلیت معامله و تصرف در مورد صلح داشته باشند.
ماده ۷۵۴ قانون مدنی
هر صلح نافذ است جز صلح بر امری که غیر مشروع باشد.
ماده ۷۵۵ قانون مدنی
صلح با انکار دعوی نیز جائز است بنابراین درخواست صلح اقرار محسوب نمیشود.
ماده ۷۵۶ قانون مدنی
حقوق خصوصی که از جرم تولید میشود ممکن است مورد صلح واقع شود.
ماده ۷۵۷ قانون مدنی
صلح بلاعوض نیز جائز است.
ماده ۷۵۸ قانون مدنی
صلح در مقام معاملات هر چند نتیجه معامله را که به جای آن واقع شده است میدهد لیکن شرایط و احکام خاصه آن معامله را ندارد ‌بنابراین اگر مورد صلح عین باشد در مقابل عوض نتیجه آن همان نتیجه بیع خواهد بود بدون اینکه شرایط و احکام خاصه بیع در آن مجری شود.
ماده ۷۵۹ قانون مدنی
حق شفعه در صلح نیست هر چند در مقام بیع باشد.
ماده ۷۶۰ قانون مدنی
صلح عقد لازم است اگر چه در مقام عقود جائزه واقع شده باشد و بر هم نمیخورد مگر در موارد فسخ به خیار یا اقاله.
ماده ۷۶۱ قانون مدنی
صلحی که در مورد تنازع یا مبنی بر تسامح باشد قاطع بین طرفین است و هیچ یک نمی‌تواند آن را فسخ کند اگر چه به ادعاء غبن باشد‌ مگر در صورت تخلف شرط یا اشتراط خیار.
ماده ۷۶۲ قانون مدنی
اگر در طرف مصالحه و یا در مورد صلح اشتباهی واقع شده باشد صلح باطل است.
ماده ۷۶۳ قانون مدنی
صلح با کراه نافذ نیست.
ماده ۷۶۴ قانون مدنی
تدلیس در صلح موجب خیار فسخ است.
ماده ۷۶۵ قانون مدنی
صلح دعوی مبتنی بر معامله باطله باطل است ولی صلح دعوی ناشی از بطلان معامله صحیح است.
ماده ۷۶۶ قانون مدنی
اگر طرفین به طور کلی تمام دعاوی واقعیه و فرضیه خود را به صلح خاتمه داده باشند کلیه دعاوی داخل در صلح محسوب است اگر چه ‌منشاء دعوی در حین صلح معلوم نباشد مگر اینکه صلح بحسب قرائن شامل آن نگردد.
ماده ۷۶۷ قانون مدنی
اگر بعد از صلح معلوم گردد که موضوع صلح منتفی بوده است صلح باطل است.
ماده ۷۶۸ قانون مدنی
در عقد صلح ممکن است احد طرفین در عوض مال‌الصلحی که میگیرد متعهد شود که نفقه معینی همه ساله یا همه ‌ماهه تا مدت معین ‌تادیه کند این تعهد ممکن است به نفع طرفین مصالحه یا به نفع شخص یا اشخاص ثالث واقع شود.
ماده ۷۶۹ قانون مدنی
در تعهد مذکوره در ماده قبل به نفع هر کس که واقع شده باشد ممکن است شرط نمود که بعد از فوت منتفع نفقه به وراث او داده شود.
ماده ۷۷۰ قانون مدنی
صلحی که بر طبق دو ماده فوق واقع میشود به ورشکستگی یا افلاس متعهد نفقه فسخ نمی‌شود مگر اینکه شرط شده باشد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

 


پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما 

 

راه های تماس و وارتباط با وکیل متخصص قراردادها

ثبت امتیاز
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.
ارسال نظر جدید

Website

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

سوالات خود را جستجو کنید
ارسال سوال حقوقی و درخواست

در صورت تمایل به دریافت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری و جهت هماهنگی و رزرو وقت مشاوره کلیک کنید.