حکم حضوری و حکم غیابی

^{_{نکات احکام حضوری و غیابی دادگاه ها}}

• مقررات آیین دادرسی مدنی علی الاصول با فرض اطلاع خوانده از جریان دادرسی و شرکت اصحاب دعوا در آن تدوین شده است. به همین جهت به موجب ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی حکم دادگاه حضوری است مگر اینکه خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و به طور کتبی نیز دفاع ننموده و یا اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد.
• اصل بر حضوری بودن احکام دادگاه ها است. در نتیجه غیابی بودن حکم استثناء است و در این خصوص تفسیر باید در محدوده نص انجام شود و حال اگر نسبت به حضوری یا غیابی بودن، شک نماییم باید اصل را بر حضوری بودن بگذاریم.
• اگر حکم غیابی تلقی شود در هر حال قابل واخواهی و اگر حضوری محسوب شود فقط ممکن است قابل تجدید نظر باشد.
• حکم دادگاه چنانچه خوانده حتی در یک جلسه دادگاه حاضر شود، حضوری محسوب است.
• حکم دادگاه چنانچه خوانده حتی یک بار دفاع کتبی نموده باشد، حضوری محسوب می شود.
• منظور از دفاع کتبی، لایحه ای است که خوانده در جواب دعوای خواهان، جهت ملاحظه دادگه در جلسه دادرسی، تقدیم می نماید حتی اگر متضمن دفاع، به معنی دقیق کلمه نباشد.
• حکم دادگاه، در صورتی که دادخواست به خوانده ابلاغ واقع شده باشد در هر حال حضوری محسوب است.
• چنانچه یکی از خواندگان حداقل در یک جلسه دادگاه حاضر شده و یا یک لایحه تقدیم نموده و یا دادخواست به او ابلاغ واقعی شده اما خواندگان دیگر در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و هیچ لایحه ای تقدیم ننموده و دادخواست نیز به آن ها ابلاغ واقعی نشده باشد، حکم نسبت به آن یک نفر غیابی و نسبت به خوانده یا خواندگان دیگر، حضوری محسوب می شود.