امکان پس گرفتن مهریه در عقد موقت

_{^{پاسخ – آیا می شود مهریه پرداخت شده در عقد موقت را پس گرفت ؟}}

• به موجب عقد نکاح، حقوق و وظایفی بین زن و شوهر ایجاد میشود که هر یک ملزم به رعایت آن حقوق و انجام تکالیف مخصوص به خود میباشند. از حقوقی که به واسطه ی ازدواج برای زن ایجاد می شود مهریه است.
• مهریه حق زن میباشد که به تبع عقد ازدواج مرد ملزم به پرداخت آن به همسرش می باشد.
• به موجب ماده ماده 1082 قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالک مهر ميشود و ميتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
• قانون مدنی از مهر تعریفی ارائه نداده است ولی هر چيزی را که ماليت داشته و قابل تملک نيز باشد ميتوان مهر قرار داد.
• تعيين مقدار مهر ميتواند با توافق و تراضی طرفين به هر مقدار که بخواهند باشد. این تراضی بطور معمول و در غالب موارد، قبل از عقد نکاح صورت ميگيرد و در صورتی هم که بدون تراضی در خصوص مهر، طرف عقد قرار بگيرند و ازدواج نمایند، باز هم ميتوانند با توافق یکدیگر مقدار مهر را تعيين نمایند و در هر دو صورت (قبل از عقد نکاح دائم و بعد از آن) تراضی در خصوص تعيين مهر صحيح بوده و عنوان مهرالمسمی را دارد.
• مهرالمسمی مال معينی است که به عنوان مهر با توافق زوجين یا به انتخاب شخصی که زوجين انتخاب کرده اند، تعيين می شود.
• مهرالمثل زمانی به زن تعلق ميگيرد که مهر با تراضي تعيين نشده باشد و بين آن ها نزدیکی واقع شده باشد.
• همچنین در موارد زیر به زوجه مهرالمثل تعلق می گیرد:

1- نکاح به دليلی باطل باشد و زن نسبت به باطل بودن عقد جاهل بوده و نزدیکی صورت گرفته باشد.  
2- آنچه بعنوان مهریه بين طرفين تعيين شده مجهول بوده و یا ماليت نداشته باشد. 
3- اگر تعيين مهر با تراضی بر عهده شخص ثالثی قرار داده شده باشد و ثالث قبل از تعيين مهر فوت شود و نزدیکي صورت گرفته باشد

• براي تعيين مهرالمثل باید حال زن از حيث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعيت او نسبت به اماثل و اقران و همچنين معمول محل و غيره در نظر گرفته شود.
• مطابق ماده 1093 قانون مدنی هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعيين مهر زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است. به موجب ماده بعد برای تعيين مهرالمتعه، حال مرد از حيث غنا و فقر ملاحظه ميشود.
• چنانچه تراض طرفين در باب مهرالمسمی به دليلی باطل باشد و شوهر قبل از نزدیکی بخواهد زن را طلاق دهد نيز به زن مهرالمتعه تعلق ميگيرد.
• لازم به ذکر است که چنانچه قبل از نزدیکی و تعيين مهر، نکاح به دليل فسخ یا فوت یکی از زوجين منحل شود، زن مستحق هيچ گونه مهری نيست.
• پس از تعيين مهر، چنانچه طلاق قبل از نزدیکي واقع شود، زوجه مستحق نصف مهریه مورد توافق ميباشد و اگر طلاق بعد از نزدیکی واقع گردد زوجه مستحق تمام مهر است.
• به موجب ماده 1085 قانون مدنی زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع ‌مسقط حق نفقه نخواهد بود.
• بنابراین، چنانچه زوج از پرداخت مهريه امتنـاع ورزد زوجـه مـی توانـد نـسبت بـه استمناعات زوج تمكين ننمايد و اين عدم تمكين مسقط حق نفقه نخواهد بود .البته در فرضي كـه مهـر مؤجل باشد يعنی برای پرداخت آن از سوی طرفين مدت قرار داده باشند زوجه حق امتنـاع مـذكور را نخواهد داشت. 
• لازم به ذکر است که ازجمله شروط مختلف و متعددی كه ميتواند از جانب زوجين در ضمن عقد نكاح مطرح شود شرط پرداخت مهريه به هنگام استطاعت و وسع دارايی زوج است. بر اين اساس تا چنين استطاعتی برای زوج حاصل نشود زوجه مستحق دريافت مهريه نخواهد بود . لذا فقط با احراز استطاعت مـالی زوج دعوای مطالبه مهريه ازجانب او در دادگاه مسموع خواهد بود. 
• با امتناع زوج ازپرداخت مهريه، زوجه دادخواست مطالبه مهريه را تقديم دادگاه خواهد كرد. درموقع مطالبـه دادگاه مطـابق اوضـاع و احـوال بـرای مرد مهلت يا اقساط قرار ميدهد. 
• ثبوت حكم اعسار زوج در صورتی خواهد بود كه زوج دادخواست اعـسار خود را بـه دادگـاه رسـيدگی كننده به پرونده تقديم كند تا دادگاه پس از بررسی و تحقيـق درمـورد اعـسارش صـدور رای نمايـد.
• اعسارهم دو نوع است؛ اعسار مطلق و اعسار نسبي. اعسار مطلق، ثبوت عدم امكـان پرداخـت ازجانـب مديون است برای هميشه. برخلاف اعسار نسبی كه در آن معسر فقط در زمان صدور حکم اعسار قـادر بـر پرداخـت نيـست. با ثبوت اعسار، مهريه قسط بندی مـيشـود و شـوهر مكلّف بـه پرداخـت آن بصورت اقساط ميشود. معيار تقسيط مهريه هم درآمد و اوضاع و احوال مالی مرد ميباشد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ به پرسش مطرح شده

♦ در پاسخ به پرسش شما در خصوص امکان پس گرفتن مهریه در عقد موقت باید گفت برخلاف عقد دائم، عدم تعیین مهریه در نکاح موقت موجب بطلان عقد می باشد.

♦ مطالبه مهریه عقد موقت هم مانند عقد دائم است و بسته به توافق طرفین در نوع و زمان پرداخت زن می تواند از شروع مدت عقد تا پایان آن یا بعد از بذل مدت عقد، با اثبات استطاعت مرد یا در هر صورت از مرد مطالبه کند.

♦ لازم به ذکر است که با پرداخت مهریه از جانب زوج شما مالک مهر شده و او نمی تواند به دلیل عدم برقراری رابطه جنسی آن را از شما پس بگیرد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{مستندات قانونی - مهریه در عقد موقت}}

ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی
هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهر قرار داد.
ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی
مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آن ها بشود معلوم باشد.
ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی
تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است.
ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی

اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تادیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل‌ است.
ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
به مجرد عقد زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
تبصره (الحاقی ۱۳۷۶/۴/۲۹) - چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۰۸۳ قانون مدنی
برای تادیه تمام و یا قسمتی از مهر میتوان مدت یا اقساطی قرار داد.
ماده ۱۰۸۴ قانون مدنی
هر گاه مهر عین معین باشد و معلوم گردد قبل از عقد معیوب بوده و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم معیوب و یا تلف شود شوهر ضامن ‌عیب و تلف است.
ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی
زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع ‌مسقط حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی
اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمیتواند از حکم ماده قبل استفاده کند ‌معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.
ماده ۱۰۸۷ قانون مدنی
اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح است و طرفین میتوانند بعد از عقد مهر را به تراضی معین‌ کنند و اگر قبل از تراضی بر مهر معین بین آن ها نزدیکی واقع شود زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
ماده ۱۰۸۸ قانون مدنی
در مورد ماده قبل اگر یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی بمیرد زن مستحق هیچگونه مهری نیست.
ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی
ممکن است اختیار تعیین مهر به شوهر یا شخص ثالثی داده شود در این صورت شوهر یا شخص ثالث میتواند مهر را هر قدر بخواهد ‌معین کند.
ماده ۱۰۹۰ قانون مدنی
اگر اختیار تعیین مهر بزن داده شود زن نمی تواند بیشتر از مهرالمثل معین نماید.
ماده ۱۰۹۱ قانون مدنی
برای تعیین مهرالمثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنین‌ معمول محل و غیره در نظر گرفته شود.
ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی
هر گاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد‌ حق دارد مازاد از نصف را عیناً یا مثلا یا قیمتا استرداد کند.
ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی
هر گاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از ‌آن طلاق دهد مستحق مهرالمثل خواهد بود.
ماده ۱۰۹۴ قانون مدنی
برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه میشود.
ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی
در نکاح منقطع عدم مهر در عقد موجب بطلان است.
ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی
در نکاح منقطع موت زن در اثناء مدت موجب سقوط مهر نمی شود و همچنین است اگر شوهر تا آخر مدت با او نزدیکی نکند.
ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی
در نکاح منقطع هرگاه شوهر قبل از نزدیکی تمام مدت نکاح را ببخشد باید نصف مهریه را بدهد.
ماده ۱۰۹۸ قانون مدنی
در صورتی که عقد نکاح اعم از دائم یا منقطع باطل بوده و نزدیکی واقع نشده زن حق مهر ندارد و اگر مهر را گرفته شوهر می‌ تواند آن را ‌استرداد نماید.
ماده ۱۰۹۹ قانون مدنی
در صورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی زن مستحق مهرالمثل است.
ماده ۱۱۰۰ قانون مدنی
در صورتی مهرالمسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد یا ملک غیر باشد در صورت اول و دوم زن مستحق مهرالمثل خواهد ‌بود و در صورت سوم مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود مگر اینکه صاحب مال اجازه نماید.
ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی
هر گاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن حق مهر ندارد مگر در صورتی که موجب فسخ عنن باشد که در این صورت با‌ وجود فسخ نکاح زن مستحق نصف مهر است.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما