راه ها و امکان ابطال و انحلال عقد وکالت

_{^{پاسخ - موارد انحلال عقد وکالت}}

• وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین (موکل ) طرف دیگر (وکیل) را برای انجام امری نایب خود می نماید.(ماده 656 قانون مدنی)
• وکالت به مفهوم دادن نمایندگی است، چیزی که در قانون مدنی از آن به نیابت یاد شده است، نمایندگی  بر پایه اعتماد  داده می‌شود. پس وکالت عقدی است که شخصیت وکیل، علت عمده عقد است .
• وکالت عقد مبتنی بر اعطای نیاب و تفویض اذن است بنابراین هم اذن دهنده (موکل) می تواند از اذن خود رجوع نماید و هم نایت (وکیل و ماذون) حق استعفا دارد. پس گفته می شود، وکالت عقدی است جایز.
• وکالت عقدی است جایز. این عقد بر مبنای اعتماد و تکیه بر شخصیت طرف های متقابل بسته می شود پس طبیعتا به درخواست هریک از طرفین یا فوت و حجر  یکی از آنها منحل می شود.
• ماده ۶۷۸ قانون مدنی  بیان می دارد «وکالت به طرق ذیل مرتفع می شود :
• 1-به عزل موکل 
• 2- به استعفای وکیل 
• 3- به موت یا جنون وکیل یا موکل
• براین موارد باید سفه، ازبین رفتن متعلق وکالت و پایانِ مدت، در وکالتِ مدت دار را افزود.(682 و 683 ق.م)
• در یک تقسیم  بندی کلی، موارد انحلال به دو گروه عمده تقسیم می شود :
• 1- عزل وکیل
• موارد فسخ به اراده طرفین انجام می شود و هرگز بصورت قهری وخود بخودی انجام نمی پذیرد و موارد انفساخ  به حکم  قانون انجام می شود و اراده طرفین در ایجاد و بی اثر کردن آن موثر نیست.
• 2- موارد انفساخ

1- موارد فسخ : موارد انحلال ارادی طرفین با عنوان فسخ تحت دو عنوان عزل(از طرف موکل) و استعفا (از طرف وکیل) بررسی خواهد شد.

• 1-1 عزل وکیل : امکان عزل وکیل  به دو صورت صریح و ضمنی قابل اعمال و تصور است.
• 1-2 عزل  ضمنی : موکل عملی راکه مورد وکالت  است خودانجام دهد یا عملی کند که با وکالت منافی باشد مثلا وکیل دیگر بگیرد ومعلوم شود که نخواسته هردو،عمل موردنظررا انجام دهند.
• 1-3 عزل صریح : باید توجه نمود که به صورت کلی موکل نیازی به توجیه کارخود برای عزل وکیل  ندارد و هر وقت بخواهد می تواند او را عزل کند و این مطابق مقتضای وکالت است چرا که وکالت عقدی است جایز.
• 2- استعفای وکیل
• استعفا(ی وکیل)، عزل کردن خود از وکالت است. به تبع جایز بودن عقد وکالت، وکیل (مانند موکل) هروقت بخواهد می تواند استعفا دهد.  به نفس استعفا، وکالت منحل می شود. خواه موکل اطلاع یابد یا نه.( برخلاف عزل که آگاهی یا عدم آگاهی وکیل موثر بر اقدامات بعدی اوست)
• البته استعفا نباید نابهنگام و نامتعارف باشد و گرنه وکیل باید ضرر نامشروعی راکه به بار آورده جبران کند. این قاعده بر اساس اصول عقلی است چرا که هرکس مسئول جبران خسارات ناشی از اعمال خود است حتی در فرض عدمِ قصدِ تضررِ عامل زیان.

نکته مهم – هر آنچه گفته شد در خصوص وکالت عادی است اما این امکان وجود دارد که وکالت ضمن عقد لازم الاجرایی شرط شده باشد یا طرفین در خصوص اسقاط حق عزل توافق نموده باشند. که در چنین فرضی امکان عزل وکیل وجود ندارد ولی باز هم در صورت فوت یا سفه احد طرفین یا انجام مورد وکالت یا انتفای مورد وکالت عقد وکالت منحل و منفسخ است.البته بهتر است در خصوص عقود ذاتا جایز از واژه انحلال به جای واژه فسخ یا انفساخ استفاده شود چرا که دو مورد اخیر از خصوصیات عقود لازم هستند.

_{^{مواد قانونی قابل استناد - انحلال عقد وکالت}}

ماده ۶۸۲ قانون مدنی

محجوریت موکل موجب بطلان وکالت میشود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل در آنها نمیباشد و همچنین است محجوریت ‌وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد.

ماده ۶۸۳ قانون مدنی

هر گاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی با وکالت وکیل ‌باشد به جا آورده مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ میشود.

ماده ۶۷۸ قانون مدنی

وکالت به طریق ذیل مرتفع میشود:
۱) به عزل موکل
۲) به استعفای وکیل
۳) به موت یا به جنون وکیل یا موکل

ماده ۶۵۶ قانون مدنی

وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود مینماید.